Sự tích dãy Núi Ba Vì

Câu chuyện về sự tích dãy Núi Ba Vì

Chắc hẳn nếu như ai một lần tới với vùng đất Ba Vì với nhiều danh lam thắng cảnh cũng không hết tò mò bở sự hùng vĩ mà nơi đây tạo nên. Hùng vĩ của dãy núi Ba Vì với thiên nhiên và khí hậu khiến du khách tới đây không muốn bước chân đi. Cùng với sự hùng vĩ của Ba Vì thì sau đó là nhiều sự tích để lại trong lòng mỗi con người Việt.

Từ năm 1932, núi Ba Vì được coi là nơi nghỉ mát lý tưởng ở đồng bằng Bắc Bộ, giống như Sa Pa ở Tây Bắc, Đà Lạt ở Tây Nguyên. Sách Bắc Thành địa dư chí ở thế kỷ XIX chép rằng: “Hình núi tròn như cái tán nên gọi là Tản Viên, rộng rãi bao la, đứng cao hùng vĩ, làm trấn sơn cho cả một vùng, cao 2.310 trượng, chu vi 18.605 trượng, hướng tây có sông Đà chảy quanh theo, rừng cây rậm rạp, cánh trí đẹp”. Trên dãy Ba Vì có nhiều ngọn núi, trong đó nổi tiếng nhất là Tản Viên (còn gọi là Ngọc Tản, Tản Sơn, hoặc Phượng Hoàng Sơn). Núi Tản Viên cao 1.281 m, từ chân núi lên đến gần đỉnh thì thắt lại, đỉnh núi lại xòe ra như chiếc ô nên gọi là Tản .

Ngoài Tản Viên, trên dãy Ba Vì còn có nhiều núi cao khác như Ngọc Lĩnh, Tương Miêu, U Bò, Núi Tre, Ghẹ Đùng, Trăm Voi, Ngọc Hoa và núi Vua. Không chỉ có vị trí quan trọng về địa lý, núi Ba Vì còn chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng, có địa vị độc tôn trong đời sống tâm linh người Việt xưa. Từ thế kỷ XV, trong sách Dư địa chí, Nguyễn Trãi đã khẳng định rằng “Núi ấy là núi tổ của nước ta đó”.  Trên Thuần Đỉnh cao 2,32m, nặng 1.950kg, hình núi Tản Viên được chạm cùng với cửa biển Cần Giờ và sông Thạch Hãn – những thắng cảnh bậc nhất ở nước ta. Tiếp đó, vào năm Canh Tuất (1850), vua Tự Đức đã quyết định xếp núi Tản Viên vào hàng “linh sơn’’ của đất nước, được ghi chép vào Tự điển để tổ chức cúng tế hàng năm.

Trên núi Vua, ngọn núi cao nhất (khoảng 1.296m), có đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong nhiều thế kỉ qua, núi Ba Vì được gắn liền với nền văn hóa dân gian xứ Đoài và truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh. Dân gian có câu: Nhất cao là núi Ba Vì, thứ ba Tam Đảo, thứ nhì Độc Tôn. Thực ra, núi Ba Vì chỉ cao 1.296m, trong khi núi Tam Đảo lại cao đến 1.581 m. Nhưng vì núi Ba Vì là nơi ngự của Thần núi Tản Viên (Tản Viên Sơn Thánh) – vị linh thần đứng đầu “tứ bất tử” trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, nên nơi đây được tôn vinh thành ngọn núi cao nhất, thiêng liêng nhất. Núi Ba Vì “nhất cao” là cao trong tâm thức, trong đời sống tâm linh, chứ không phải đơn thuần là độ cao thấp về địa lý, địa hình thông thường.

Tương truyền, vua nhà Đường (Trung Quốc) cho rằng núi Ba Vì như là một đầu rồng hùng mạnh, có thân rồng chạy suốt tới phương Nam (tức dãy Trường Sơn ngày nay). Để nước Nam không thể phát vương, vua Đường đã cử Cao Biền, một vị tướng kiêm phù thủy, dùng pháp thuật để trấn yểm, cho đào một trăm cái giếng xung quanh chân núi Ba Vì hòng triệt phá long mạch nước Việt. Tuy nhiên, tất cả một trăm cái giếng, cứ giếng nào đào gần xong thì lại bị sập xuống, lấp kín yếu huyệt của trời đất. Cuối cùng, vua quan triều Đường đành phải bỏ cuộc bởi dãy núi thiêng cùa nước Việt phía trời Nam.

Bãi Đá Chông là bãi chông của Sơn Tinh… Trên bãi chiến trường xưa còn nhiều dấu tích của trận chiến huyền thoại Sơn Tinh – Thủy Tinh, như suối Di, sông Tích, ngòi Tôm, đàm Mom, đầm Mít, đầm Sui, xóm Rùa, xóm Cá Sấu (ở xã Vân Hòa, huyện Ba Vì); thôn Rắn Giải ở Phụ Khang (xã Đường Lâm); truyền thuyết Thuồng Luồng ở Cầu Hang (xã Thanh Mỹ); truyền thuyết Thủy quái ở Ghềnh Bợ trên dải sông Đà… Tất cả đều mang dấu tích những trận đồ tàn binh, bại tướng của Thủy Tinh. Nhũng truyền thuyết dân gian về cuộc giao chiến giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh chứng tỏ tổ tiên người Việt đã bắt đầu công cuộc trị thủy, mở mang bờ cõi ở hạ lưu sông Đà, sông Tích, tạo nên một vùng Ba Vì trù phú.

Quanh núi Ba Vì hiện nay có nhiều tên đất, tên làng, tên vạt đồi, đồng nội, tên dòng sông, khe suối, địa hình, địa vật, đầm hồ, bờ bãi, đình, đền, miếu mạo và những con người gắn liền với truyền thống Sơn Tinh còn in đậm trong sự tích và truyện kể dân gian xứ Đoài. Những quả đồi Mòm, dẫy gò Choi thuộc vùng Tòng Lệnh, ở phía Bắc núi Ba Vì; những trái núi ở vùng Sụ Đá, La Phù và Thạch Khoán; nhũng hòn núi Chẹ và dãy núi đá Chèm ở phía Tây thuộc mạn sông Đà; những dãy đồi Máng Sòng, Đồi Giếng ở phía Đông núi Ba Vì là những chiến tích của Sơn Tinh, ngày đêm gánh đất lập thành phòng tuyến chống lại Thủy Tinh. Ngọn đồi Vai cao nhất xã Kim Sơn tương truyền là tảng đá rơi vì sọt gánh đất cùa Sơn Tinh bị thủng. Dãy đồi Đùm san sát kéo dài ở xã Xuân Sơn là đất đổ ra do đứt quang trên dọc con đường Sơn Tinh gánh đất.

Các tìm kiếm liên quan đến sự tích du lịch ba vì